Peru

Peruko Errepublika
República del Perú
Ereserkia: Peruko Ereserki Nazionala
Peruko bandera Peruko armarria
Geografia
Hiriburua	Lima 12°3′36″S 77°2′15″W
Azalera	1.285.216 km² Ura %8,8
Punturik altuena	Huascarán (6.768 m)
Punturik sakonena	Depresión de Sechura (en) (−34 m)
Kontinentea	Hego Amerika
Mugakideak	Ekuador, Kolonbia, Bolivia, Brasil, Txile eta Kolonbia Handia
Administrazioa
Gobernu-sistema	errepublika
Peruko presidentea	Dina Boluarte
Peruko presidentea	Dina Boluarte
Legebiltzarra	Peruko Errepublikako Kongresua
Harreman diplomatikoak	Ikusi mapa Wikidatan
Zeren kide	ikusi Aduanen Mundu Erakundea Agency for the Prohibition of Nuclear Weapons in Latin America and the Caribbean (en) Ameriketako Estatuen Erakundea Andean Community (en) Arma Kimikoak Debekatzeko Erakundea Asia eta Ozeano Bareko Ekonomia Elkarlana Berreraikuntza eta Garapeneko Nazioarteko Bankua Group on Earth Observations (en) Hego Amerikako Nazioen Batasuna International Centre for Settlement of Investment Disputes (en) Interpol Merkataritzaren Mundu Erakundea Multilateral Investment Guarantee Agency (en) Munduko Meteorologia Erakundea Nazio Batuen Erakundea Nazioarteko Erakunde Hidrografikoa Nazioarteko Finantza Korporazioa Nazioarteko Garapen Elkartea Osasunaren Mundu Erakundea Posta Batasun Unibertsala Telekomunikazioen Batasun Internazionala UNESCO United Nations–African Union Hybrid Operation in Darfur (en)
Demografia
Biztanleria	29.381.884 (2017) 0 (2017)
Dentsitatea	22,86 bizt/km²
Talde etnikoak	ikusi Perutar
Hizkuntza ofizialak	ikusi gaztelania Aimara kitxua
Erabilitako hizkuntzak	ikusi gaztelania, Amazonic Spanish (en) , Sharanahua (en) , Ticuna (en) , Candoshi-Shapra (en) , Jebero (en) , Pisabo (en) , Aguaruna (en) , Huambisa (en) , Taushiro (en) , Urarina (en) , Chayahuita (en) , Omurano (en) , Bora (en) , Chamicuro (en) , Aushiri (en) , Huachipaeri (en) , Mashco Piro (en) , Culina (en) , Asháninka (en) , Perené Ashéninka (en) , Cholón (en) , Arabela (en) , Kashinawa, Resígaro (en) , Ashéninka (en) , Secoya (en) , Murui Huitoto (en) , Iquito (en) , Achuar (en) , Andoa (en) , Amahuaca (en) , Remo (en) , Ucayali–Yurúa Ashéninka (en) , South Ucayali Ashéninka (en) , Tequiraca (en) , Southern Aymara (en) , Ese Ejja (en) , Pichis Ashéninka (en) , Matsés (en) , Yaminawa (en) , Yora (en) , Capanahua (en) , Cahuarano (en) , Kashibo (en) , Puno Quechua (en) , Yameo (en) , Isconahua (en) , Sensi (en) , Yanesha' (en) , Huaylas Quechua (en) , Yine (en) , Machiguenga (en) , Wariapano (en) , Hibito (en) , Ocaina (en) , Peruvian Sign Language (en) , Caquinte (en) , Yagua (en) , Nanti (en) , Iñapari (en) , Axininca (en) , Nomatsiguenga (en) , Orejón (en) , Aguano (en) , Cajamarca Quechua (en) , Ayacucho Quechua (en) , Chachapoyas Quechua (en) , Amarakaeri, Cusco Quechua (en) , North Junín Quechua (en) , kitxua, Huallaga Quechua (en) , Lambayeque Quechua (en) , Lamas Quechua (en) , Pacaraos Quechua (en) , Wanka Quechua (en) , Yauyos–Chincha Quechua (en) , Nüpode Huitoto (en) , Cocama (en) , Jaqaru (en) , Omagua (en) , Shipibo-konibo hizkuntza, Cajatambo North Lima Quechua (en) , Eastern Apurímac Quechua (en) , Arequipa-La Unión Quechua (en) , Ambo-Pasco Quechua (en) , Santa Ana de Tusi Pasco Quechua (en) , Corongo Ancash Quechua (en) , Shawsha Wanka (en) , Northern Pastaza Quichua (en) , Southern Conchucos Ancash Quechua (en) , Central Aymara (en) , Chiquián Ancash Quechua (en) , Napo Lowland Quechua (en) , Margos-Yarowilca-Lauricocha Quechua (en) , Chincha Quechua (en) , Southern Pastaza Quechua (en) , Northern Conchucos Ancash Quechua (en) , Huamalíes-Dos de Mayo Huánuco Quechua (en) , Yanahuanca Pasco Quechua (en) , Sihuas Ancash Quechua (en) , Panao Quechua (en) eta Munichi (en)
Ezkontzeko adina	genero guztiak: 18
Emankortasun-tasa	2,455 (2014)
Eskolaratu gabeko umeak	476.745 (2015)
Bizi-itxaropena	74,983 (2016)
Giniren koefizientea	43,8 (2020)
Giza garapen indizea	0,762 (2021)
Ekonomia
BPG nominala	211.389.272.242,16 $ (2017) 19.749.617.120,827 (2016)
BPG per capita	6.571 $ (2017) 540 (2016)
BPG erosketa botere paritarioa	433.035.539.200 nazioarteko dolar (2017) 18.556.469.487 (2016)
BPG per capita EAPn	13.462,739 nazioarteko dolar (2017) 418,074 (2016)
BPGaren hazkuntza erreala	3,9 % (2016)
Erreserbak	63.819.289.817 $ (2017) 2.018.126.986 (2016)
Inflazioa	3,2 % (2016) −1,2 (2015)
Historia
Sorrera data: 1821eko uztailaren 28a
Bestelako informazioa
Aurrezenbakia	+51
ISO 3166-1 alpha-2	PE
ISO 3166-1 alpha-3	PER
Ordu eremua	ikusi Time in Peru (en) : UTC−05:00 : America/Lima (en)
Elektrizitatea	220 V. 60 Hz.NEMA 1-15 (en) , NEMA 5-15 (en) eta Europlug (en)
Internet domeinua	.pe
gob.pe

Peru^[1] (gaztelaniaz: Perú; kitxuaz: Piruw; aimaraz: Piruw), ofizialki Peruko Errepublika (gaztelaniaz: República del Perú, reˈpuβlika ðel peˈɾu ahoskatua) Hego Amerikako mendebaldeko estatua da, Andeen eta Ozeano Barearen artean kokatua.^[2][3] Iparraldean, Ekuadorrekin eta Kolonbiarekin egiten du muga;^[4][5] ekialdean, Brasilekin;^[6] eta mendebaldean, Ozeano Barearekin.

Hiriburua Lima da. Etniak: amerindiarrak, % 45; mestizoak %, 37; zuriak, % 15; beltzak, japoniarrak, txinatarrak eta beste, % 3.

1. ↑ Euskaltzaindia. 38. araua: Munduko estatu-izenak, herritarren izenak, hizkuntza ofizialak eta hiriburuak. .
2. ↑ Txantiloi:Es-PE Ago 21, recursosfya |; 2020 |. El Perú en América del Sur | Recursos Pedagógicos. (Noiz kontsultatua: 2022-06-01).
3. ↑ https://web.archive.org/web/20220819020534/https://www.embaperu.ch/site/sobre-el-peru/informacion/peru-ubicacion-geografia-y-clima/
4. ↑ (Gaztelaniaz) GESTIÓN, NOTICIAS. (2022-02-17). «Ecuador y Perú acuerdan reabrir su frontera terrestre desde este 18 de febrero | ECONOMIA» Gestión (Noiz kontsultatua: 2022-06-04).
5. ↑ «Frontera Terrestre Colombia - Perú | Cancillería» www.cancilleria.gov.co (Noiz kontsultatua: 2022-06-04).
6. ↑ Txantiloi:Es-pe «Reabren la frontera vía terrestre entre Perú y Brasil luego de dos años debido a la pandemia del Covid-19» www.gob.pe (Noiz kontsultatua: 2022-06-04).