Kudeaketa

Kudeaketa erakunde batean prozesu bat burutu edo emaitza bat lortzeko egiten diren gobernu-ekintzen multzoa da. Zehatzago, kudeaketa erakunde bateko plangintza zehaztu, plangintzako helburuetarako beharrezko antolakuntza egin, erakundeko eragileen zuzendaritza eta helburuen kontrola egiten dituen funtzioa da. Nazioartean, ingelesezko management terminoa ere erabiltzen da, kudeaketa eta administrazio kontzeptuak bateratzen dituena. Kudeaketa eta administrazio kontzeptuak, batzuetan, sinonimo moduan erabiltzen badira ere ^[1], kontzeptu bereizitzat hartzen dituzte zenbaitek: kudeaketak erakundeak ikuspuntu global eta estrategiko batetik garatzen ditu, eta administrazioak erakundearen kontserbazioarekin eta mantenimenduarekin du zerikusia. Bereizketa hau onartuz, kudeaketa goi-zuzendaritzari, kargu adieran, dagokion zeregina da, eta administrazioa kudeaketaren azpiko mailan kokatzen da zuzendaritzatik ezarritako politikak eta programak gauzatzeko erabakiak hartuz^[2].

Erakunde handiek, oro har, hiru kudeatzaile-maila hierarkiko dituzte^[3] piramide-egitura batean:

• Zuzendari nagusiek, hala nola administrazio kontseilu bateko kideek eta zuzendari nagusiak edo erakunde bateko presidenteak erakundearen helburu estrategikoak eta politikak ezartzen dituzte, eta erakundeak, orokorrean, nola funtzionatuko duen erabakitzen dute. Goi-zuzendariak, oro har, zuzendaritza-mailako profesionalak dira, zuzendaritza ertainei zuzendaritza ematen dietenak, eta zuzenean edo zeharka haien menpe daude.
• Erdi mailako kudeatzaileak, hala nola sukurtsal-zuzendariak, eskualde-zuzendariak, departamentu-zuzendariak eta sekzio-zuzendariak, lehen lerroko kudeatzaileei norabidea ematen diete, eta goi-zuzendaritzaren helburu estrategikoak eta politikak lehen lerroko kudeatzaileei jakinarazten dizkiete.
• Lerroko arduradun edo gerenteek, hala nola gainbegiraleek eta lehen lerroko talde-buruek, ohiko langileen lana gainbegiratzen dute, edo boluntarioak, boluntario-erakunde batzuetan, eta beren lanari buruzko argibideak ematen dituzte. Lerroko kudeatzaileek, askotan, kudeaketaren oinarritzat hartzen diren kudeaketa-funtzioak betetzen dituzte. Nahiz eta izena halakoa izan arren, normalean, langile taldearen parte hartzen dira, eta ez erakundearen zuzendaritza klasearen parte.
• Zenbait zerbitzu profesionalen betebeharrak eta gainbegiratze-eginkizunik gabeko kudeatzaileen trebetasun berberak erabiltzen dituztenak, hala nola lepo-zuri langile gisa sailkatutako langile arruntak, arte liberalen eta zientzia puruen hezkuntzan edo lanbide heziketan prestakuntza espezializatua duten langileak eskulanean edo lanbide kualifikatuetan lan egiten dutenekin alderatuta.
• Administrazioko langile batzuk, zeintzuk karrera trantsizio edo tarteko fasean dauden eta, lehen, esku-langileek zuzendaritza-lanak betetzen zituzten edo lanbide kualifikatuak egiten zituzten beste batzuk gainbegiratuz.

Erakunde txikiagotan, kudeatzaileak esparru askoz zabalagoa izan dezake, eta hainbat rol bete ditzake, edo normalean erakunde handi batean ikusi ohi diren rol guztiak ere bete ditzake.

Gizarte zientzialariek kudeaketa diziplina akademiko gisa ikasten dute, hala nola gizarte-antolaketa, antolakuntza-egokitzapena eta antolakuntza-lidergo arloak ikertzen^[4].

1. ↑ Kontzeptu hauek sakontasunez aztertu zituen Henri Fayol ingeniariak erakundeen antolakuntza, kudeaketa, administrazioa eta zuzendaritza "administration" terminopean bildu zituen.
2. ↑ (Gaztelaniaz) Restrepo González, Guillermo. El concepto y alcance de la gestión tecnológica. ..
3. ↑ DuBrin, Andrew J. (2009). Essentials of management (8th ed.). Mason, OH: Thomson Business & Economics. ISBN 978-0-324-35389-1. OCLC 227205643
4. ↑ Mintzberg, Henry,. (2014). Manager l'essentiel : ce que font vraiment les managers ... et ce qu'ils pourraient faire mieux. Paris: Vuibert. ISBN 978-2-311-40094-6