Isotopo

Isotopoak atomo-zenbaki (Z) bera baina masa-zenbaki (A) ezberdina duten atomo nukleoak dira.^[1] Isotopoek atomo-zenbaki bera dutenez, protoi kopuru bera dute eta ondorioz elementu kimiko bera dira; masa-zenbaki eta masa atomiko ezberdinak eragiten dituen gauza bakarra neutroi kopuru (N) ezberdina izanik.^[2]

Adibidez, hidrogeno atomo guztiek dute protoi bat nukleoan (Z = 1), baina gehienek ez dute neutroirik (N = 0, A = 1), batzuk bat (N = 1, A = 2) eta gutxi batzuk bi (N = 2, A = 3).^[3] Isotopoak izendatzeko masa-zenbakia adierazten da elementuaren ondoren gidoi batekin (aurreko kasuan, hidrogeno-1, hidrogeno-2 eta hidrogeno-3, hurrenez hurren). Sinbolo bezala adierazteko, masa-zenbakia goi-indize bezala jartzen da elementu sinboloaren aurretik (¹H, ²H eta ³H). Hidrogenoaren kasuan gainera, arrazoi historikoengatik, isotopoek izen bereziak dituzte (protioa, deuterioa eta tritioa) eta azkeneko biak sinbolo bereziak ere bai (D eta T).^[4][5]

1. ↑ IUPAC. Compendium of Chemical Terminology, 2. edizioa ("Gold Book"). Compiled by A. D. McNaught and A. Wilkinson. Blackwell Scientific Publications, Oxford (1997). Online version (2019-) created by S. J. Chalk. ISBN 0-9678550-9-8. https://doi.org/10.1351/goldbook.
2. ↑ (Gaztelaniaz) Petrucci, Ralph. (2017). Química general. Pearson, A48 or. ISBN 978-84-9035-533-6..
3. ↑ (Ingelesez) Herzog, Gregory F.. (2022). Isotope. Britannica.
4. ↑ (Gaztelaniaz) Petrucci, Ralph. (2017). Química general. Pearson, 45 or. ISBN 978-84-9035-533-6..
5. ↑ (Ingelesez) Isotopes of hydrogen. Chemistry LibreTexts.